Μουσείο, Αρχαιολογικό Βόλου

Το Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο κτίστηκε στα 1907-9 με δωρεά του ευεργέτη Αλέξη Αθανασάκη, που καταγόταν από την Πορταριά Πηλίου, για να στεγάσει τις γραπτές επιτύμβιες στήλες που είχαν ανακαλυφθεί το 1906 στο νεκροταφείο της αρχαίας Δημητριάδας, τις σημερινές Νέες Παγασές. Σήμερα, η συλλογή του περιλαμβάνει ευρήματα των ανασκαφικών ερευνών από ολόκληρη τη Θεσσαλία τα οποία χρονολογούνται από τα προϊστορικά χρόνια έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Τα αρχαιότερα εκθέματα της συλλογής προέρχονται, κυρίως, από τους ρωμαϊκούς οικισμούς στο Σέσκλο και το Διμήνι, καθώς και από λιγότερο γνωστές θέσεις όπως τα Τζάνη μαγούλα, Οτζάκι μαγούλα, Τσαγγλί και Πρόδρομο. Πρόκειται για αντιπροσωπευτικά είδη της ανθρώπινης δραστηριότητας όπως η παραγωγή τροφής, υλικά δόμησης και οργάνωσης του χώρου, εργαλεία, σκεύη, ειδώλια και κοσμήματα. Το ίδιο σημαντική και πλούσια είναι και η συλλογή αγγείων της γεωμετρικής εποχής που διαθέτει το μουσείο. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από ανασκαφές ενός θολωτού τάφου της αρχαίας Ιωλκού. Από τη συλλογή αγγείων των ιστορικών χρόνων ξεχωρίζει ένας μεγάλος μελανόμορφος κρατήρας που φέρει παράσταση συμπλοκής πολεμιστών γύρω από τη σορό ενός στρατιώτη. Το αγγείο αυτό βρέθηκε στην ανατολική άκρη των Φαρσάλων· χρονολογείται περίπου στα 530 π.Χ. και πιστεύεται ότι προέρχεται από το εργαστήριο του περίφημου αγγειογράφου Εξηκία. Σημαντικά ευρήματα θεωρούνται και οι δύο χάλκινες υδρίες του 6ου και του 4ου αι. π.Χ. Η λαβή της μίας αποτελείται από χάλκινο αγαλμάτιο νέου που έχει στα πόδια του ένα κριάρι ενώ η άλλη φέρει ανάγλυφη διακόσμηση με θέμα την απαγωγή της Ωρείθυιας από τον Βορέα. Τα σπουδαιότερα ευρήματα του μουσείου θεωρούνται οι επιτύμβιες στήλες του νεκροταφείου της Δημητριάδας οι οποίες είναι ζωγραφιστές και όχι ανάγλυφες όπως ήταν η παράδοση την εποχή που κατασκευάστηκαν (3ος αι. π.Χ.). Πρόκειται για μοναδικά ευρήματα που είναι πολύτιμα για τη σπουδή της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής μιας και δεν έχουν σωθεί δείγματα των μνημειακών έργων ζωγραφικής που αναφέρονται σε γραπτές πηγές. Φέρουν παραστάσεις με έντονα χρώματα οι οποίες έχουν γίνει με την εγκαυστική μέθοδο η οποία αργότερα, τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, θα κυριαρχήσει στα πορτρέτα του Φαγιούμ και στις φορητές εικόνες. Μπορεί να μην είναι έργα μεγάλων ζωγράφων αλλά προϊόντα εργαστηρίων ωστόσο, μας επιτρέπουν να σχηματίσουμε μια ιδέα για τα επιτεύγματα της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής. Ανάμεσα τους ξεχωρίζει η στήλη της Ηδίστης, η οποία πέθανε μόλις γέννησε, η στήλη του Αριστοκλέους, ο οποίος διαβάζει ένα κύλινδρο που κρατάει ανοιχτό μπροστά του ένα παιδί, η στήλη της Βερενίκης με απεικόνιση νεκρικού συμποσίου, η στήλη της Αφροδεισίας, η οποία διακρίνεται για τη ζωηρότητα των χρωμάτων και τέλος, η στήλη της Ευφράντας, η οποία φέρει παράσταση αξιοπρόσεχτη για τη δεξιοτεχνική απόδοση των πτυχώσεων των ενδυμάτων της. Σε μία ξεχωριστή αίθουσα του μουσείου εκτίθενται τάφοι της κλασικής και ελληνιστικής περιόδου οι οποίοι παρουσιάζονται όπως ακριβώς βρέθηκαν στη διάρκεια της ανασκαφής, μαζί δηλαδή με τον σκελετό και τα αφιερώματα στο νεκρό. Στην τελευταία αίθουσα του μουσείου εκτίθενται πήλινα ειδώλια καθώς και μικρά και μεγάλα αγάλματα του 6ου και 5ου αι. π.Χ. Μαζί με αυτά υπάρχουν χάλκινα αφιερώματα από το ιερό της Αθηνάς στη θέση Φίλια Καρδίτσας. Εξωτερική άποψη του κτιρίου που στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου. Μερική άποψη άιθουσας στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου. Τμήμα αίθουσας στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου? διακρίνονται επιστοίχιες προθήκες με επιτύμβιες στήλες από τη Δημητριάδα. Επιτύμβια στήλη από τη Δημητριάδα στο στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου.